حکم اجرایی دونالد ترامپ مبنی بر مسدودسازی اپلیکیشن وی‌چت شاید در نگاه اول کم اهمیت جلوه کند اما می‌تواند برای کل صنعت فناوری ایالات متحده عواقب بسیار گسترده‌ای داشته باشد و این موضوع به دلیل سرمایه‌گذاری عظیم تنسنت، شرکت مادر وی‌چت، در شرکت‌های مختلفی نظیر Riot Games و سایر برندهای امریکایی می‌باشد. نکته‌ای شاید خیلی‌ها از آن بی‌اطلاع باشند این است که تحریم وی‌چت از سوی دولت ایالات متحده تاثیر منفی بر کسب و کار اپل خواهد داشت؛ زیرا این شرکت برای پیش‌برد اهداف خود تا حدود زیادی به چینی‌ها وابسته است.
اپل مشتریان زیادی در چین دارد و این کشور یکی از بازارها هدف ارزشمند این کمپانی محسوب می‌شود. همچنین بیشتر شرکای تجاری کوپرتینویی‌ها در زمینه تولید و مونتاژ در چین قرار دارند؛ به همین دلیل اپل هرگز دوست ندارد روابط خود را با تامین‌کنندگان دچار چالش کند و بزرگ‌ترین زنجیره تامین خود را از دست بدهد. فرمان اجرایی دونالد ترامپ نه تنها اپل را مجبور به حذف اپلیکیشن وی‌چت از اپ‌استور می‌کند، بلکه می‌تواند بازار فروش تلفن‌ها هوشمند اپل در چین را به طور کامل به نابودی بکشاند. همچنین در آینده‌ای نزدیک نحوه تولید و فروش محصولات کوپرتیونی‌ها را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
وی‌چت در چین بیش از یک اپلیکیشن موبایلی است و به عنوان یک سیستم عامل کامل محسوب می‌شود و سرویس‌ها بسیاری را در اختیار کاربران چینی قرار می‌دهد. به زبان ساده اگر می‌خواهید در چین زندگی کنید به این پلتفرم نیاز خواهد داشت. بن تامپسون، یکی از تحلیلگران امریکایی، در سال 2017 اظهار کرده بود:”هیچ چیزی در هیچکدام از کشورها وجود ندارد که بتوان آنرا با وی‌چت مقایسه کرد و این موضوع در مورد اکوسیستم فیسبوک شامل فیسبوک، مسنجر و واتس‌اپ نیز صدق می‌کند؛ زیرا این سرویس‌ها بیشتر درباره‌ی برقراری ارتباط یا تلف کردن وقت هستند. این گفته در مورد وی‌چت نیز صدق می‌کند اما این پلتفرم قابلیت‌های دیگری نظیر خواندن اخبار، گرفتن تاکسی، پرداخت آنلاین، دسترسی به منابع دولتی و تجاری را نیز در اختیار شما قرار می‌دهد. تمام موارد گفته شده سبب می‌شود وی‌چت به عنوان تلفن هوشمند شما به حساب بیاید و در چین به گوشی هوشمند خود بیش از هر چیز دیگری نیاز پیدا خواهید کرد.”
این بدان معناست که تلفن‌ها هوشمند آیفون بدون اپلیکیشن وی‌چت برای صدها میلیون کاربر چینی اصلا گوشی محسوب نمی‌شوند و آنها دلیلی برای خرید دستگاه‌ها اپل ندارند. زیرا در چین وی‌چت بیش از یک اپلیکیشن موبایلی است و به عنوان یک پلتفرم تلقی می‌شود که امکاناتی نظیر پرداخت‌ها آنلاین (WeChat Pay)، ایجاد صفحه تجاری برای کسب و کار (official account)، مینی‌اپ و حتی پرداخت قبض‌ها آب و برق را برای شما فراهم می‌کند. طبق بررسی‌ها انجام شده در صورتی که تحریم‌ها دونالد ترامپ مانع از ارائه اپلیکیشن وی‌چت بر روی دستگاه‌ها آیفون شود، کسب و کار اپل در چین طی یک شب نابود خواهد شد.
تلفن‌ها هوشمند اپل بدون اپلیکیشن وی‌چت برای کاربران چینی گوشی محسوب نمی‌شود
اپل در این موضوع خاص درگیر سیاست‌ها خود شده است، زیرا بستری که کوپرتیونی‌ها ارائه می‌دهند یک پلتفرم محدود می‌باشد. به بیان ساده اگر گوشی‌ها هوشمند آیفون از پلتفرم اندروید گوگل بهره می‌برند، می‌توانستند بدون تایید مستقیم اپل اپلیکیشن وی‌چت را روی دستگاه‌ها خود نصب کنند؛ اما پلتفرم محدود و اختصاصی iOS چنین امکانی را از بین می‌برد، زیرا برای انتشار یک اپلیکیشن در اپ‌استور به اجازه رسمی اپل نیاز خواهید داشت. این موضوع به طور قطع باب میل اپل نخواهد بود اما اتخاذ این تصمیم حداقل سبب می‌شود که این شرکت میلیون‌‌ها کاربر خود در چین را از دست ندهد.
مسدودسازی اپلیکیشن وی‌چت (یا به طور جامع‌تر شرکت تنسنت) می‌تواند عواقب بسیار گسترده‌تری نیز داشته باشد و ماجرا صرفا به حوزه اپلیکیشنها موبایلی محدود نشود. اگر این فرمان اجرایی دونالد ترامپ به مرحله اجرایی برسد، سبب افزایش تنش بین ایالات متحده و چین خواهد شد و همین تنشها سبب می‌شود فشارها بر روی کمپانی‌ها امریکایی از جمله اپل افزایش یابد. سال‌ها است که ایالات متحده و چین درگیر جنگ تجاری می‌باشند و شرکت‌ها حوزه فناوری نظیر اپل بیشترین زیان را از این درگیری‌ها دیده‌اند.
اپل مدتی است که تحت تاثیر تنشها تجاری بین امریکا و چین قرار گرفته است. همانطور که پیش‌تر به آن اشاره کرده بودیم، بیشتر شرکای تجاری اپل در زمینه تولید و مونتاژ قطعات در چین قرار دارند. این بدان معنا است که اهالی کوپرتینو محصولات خود را در چین تولید می‌کند و سپس آنها را به تمام بازارها هدف خود ارسال می‌کند. اما به دلیل افزایش تنشها بین دو کشور اپل مجبور شده است که برای پنج قطعه از دسکتاپ‌ها سری مک‌بوک پرو تعرفه 25 درصدی پرداخت کند. این تنشها همچنین سبب ایجاد تعرفه‌ها 10 درصدی بر روی ایرپادز، هوم‌پادز و اپل واچ شده است. کوپرتیونی‌ها همچنین مجبور شده‌اند برای آیفون‌ها تولیدی خود نیز تعرفه‌ها 15 درصدی بپردازد. تمام این موارد سبب می‌شوند که قیمت نهایی محصولات اپل به طور قابل توجهی افزایش یابند.
اپل نمی‌تواند تولید محصولات خود را به هیچ شرکت دیگری در هیچ جای دنیا برون‌سپاری کند (به ویژه کمپانی‌ها حاضر در ایالات متحده). تیم کوک که در سال 2005 به عنوان مدیر ارشد عملیاتی اپل مشغول به فعالیت بود، در آن زمان فرایند تولید محصولات را به فرم سیستم تولید به موقع (just-in-time) درآورد. مزیت این روش کاهش میزان تولید محصولات اضافی و تولید مداوم محصولات جدید و مورد نیاز کاربران بود. این اقدام مدیر عامل فعلی اپل سبب شد که کوپرتیونی‌ها به صورت انحصاری به تولیدکنندگان چینی نظیر فاکسکان وابسته شوند.
میزان وابستگی اپل به کمپانی‌ها چینی به حدی است که زمانی که به دلیل شیوع گسترده کووید_19 کارخانه‌ها تعطیل شدند، اهالی کوپرتینو در زنجیره تامین خود با مشکلات جدی روبرو شده بودند. در آخر نیز زمان انتشار گزارش مالی جدید شرکت، اپل به طور رسمی اعلام کرد که سری آیفون 12 با تاخیر چند هفته‌ای در عرضه مواجه خواهد بود؛ دلیل این تاخیر نیز به طور قطع محدودیت‌ها ایجاد شده برای تولیدکنندگان چینی و مختل شدن زنجیره تامین کوپرتیونی‌ها بوده که سبب عرضه پرچمدارها جدید این شرکت در پاییز شده است.
اپل نیز برای رفع این مشکل در نظر دارد میزان وابستگی خود را به چین کاهش دهد و تعدادی از خطوط تولید خود را به هند منتقل کند. با این وجود هنوز هم تعداد دستگاه‌هایی که در هند تولید می‌شوند محدود است و این شرکت مجبور است بسیاری از محصولات خود را در چین تولید کند. اما این نکته را نیز در نظر داشته باشید که طرح اولیه توافق‌نامه تجاری امریکا و چین که چندی پیش منعقد شده بود، هنوز به طور کامل وارد مرحله اجرایی نشده است و رییس جمهور ایالات متحده نیز در مصاحبه‌ها اخیر خود صراحتا بیان کرده است که مرحله دوم این توافق دیگر جزو اولویت‌ها او محسوب نمی‌شود.
همچنین اقدام اخیر دونالد ترامپ در تحریم کردن شرکت تنسنت، شرکت مادر اپلیکیشن وی‌چت، که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌ها چینی به حساب می‌آید قطعا بر روند مذاکرات تجاری بین دو کشور اثر منفی خواهد گذاشت و آسیب‌ها جبران‌ناپذیری را به هر دو طرف وارد خواهد کرد. اپل نیز بجای دریافت بازپرداخت تعرفه‌هایی که تاکنون برای واردات محصولات خود از چین پرداخت کرده است باید همچنان در برابر تعرفه‌ها دولت چین سرخم کند. حتی ممکن است چینی‌ها در پاسخ به این اقدام دونالد ترامپ، تعرفه‌ها گمرکی دستگاههای اپل را افزایش دهند تا از این طریق کار این شرکت را سخت‌تر کنند.
اپل در تله سیاست‌ها خود در قبال اپ‌استور گرفتار شده است
مباحث مطرح شده هیچ جای تردیدی باقی نمی‌گذارد که اپل وابستگی شدیدی به چین دارد. بر اساس گزارشی که خبرگذاری اکونومیست در اوایل سال جاری منتشر کرد، اپل در سال گذشته توانسته 44 میلیارد دلار در چین کسب درآمد کند، که بیش از هر کمپانی امریکایی دیگری می‌باشد و این کشور را به سومین بازار درآمدزا کوپرتیونی‌ها تبدیل کرده است. در جدیدترین گزارش مالی اپل که در سه ماهه سوم سال میلادی جاری منتشر شده است نیز چینی‌ها 15 درصد از کل درآمدها این شرکت‌ها به خود اختصاص داده‌اند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که سهم آیفون‌ها و مک‌بوک‌ها اپل در بازار اروپا و ایالات متحده رشد قابل توجهی را تجربه نکرده و راکد مانده است. این در حالی است که بر خلاف اروپا و امریکا بازار اپل در چین هنوز پتانسیل زیادی برای پیشرفت دارد و اهالی کوپرتینو می‌توانند درآمدها خود را در این کشور افزایش دهد. البته بازار چین توسط رقبا محلی از جمله هواوی، شیائومی، اوپو و ویوو به طور کامل احاطه شده و سهم 9 درصدی اپل در این بازار گواهی برای این ادعا است. گفتنی است برخی گزارش‌ها از سهم 50 درصدی هواودی در بازار چین خبر داده‌اند.
این تنها بخشی از ماجرا است و درآمدها اپل تنها به فروش گوشی‌ها هوشمند آیفون محدود نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین ارکانی که این شرکت تلاش داشته طی چند سال اخیر به طور ویژه‌ای روی آن سرمایه‌گذاری کند، بخش خدمات و ارائه سرویس‌هایی نظیر اپ‌استور، آی‌کلاد و اپل موزیک بوده است. طبق اطلاعات منتشر شده کاربران چینی تنها در ماه آوریل (فروردین و اردیبهشت) حدود 1.53 میلیارد دلار را صرف خرید اپلیکیشنها اپ‌استور کرده‌اند. البته در نظر داشته باشید این رقم تنها مربوط به اپ‌استور می‌باشد و درآمدها سایر سرویس‌ها اپل را شامل نمی‌شود.
به دنبال کاهش سرعت فروش گوشی‌ها هوشمند و رشد اندک بازارها امریکا و اروپا، اپل تصمیم گرفت که میزان سهم خود را در بازار چین افزایش دهد، اما فعلا به نتایج مورد نظر دست نیافته است. یکی از این دلایل، همه‌گیری کووید_19 می‌باشد که سبب تعطیلی کارخانه‌ها و خرده‌فروشی‌ها زیادی شده است، بنابراین مردم که با کاهش چشمگیر درآمدها خود روبرو شده‌اند، علاقه‌ای به خرید گوشی‌ها هوشمند از خود نشان نمی‌دهند. اپل نیز در پاسخ به این اتفاق‌ها، بیانیه‌ای فوری برای سرمایه‌گذاران خود صادر کرد و میزان درآمدها پیش‌بینی شده را مورد بازبینی قرار داد. اهالی کوپرتینو دلیل اصلی این اقدام خود را شیوع گسترده کووید_19 و کاهش تقاضا برای محصولات خود در چین را بیان کرده‌اند.
بسیاری از سرویس‌ها پولی اپل نظیر آی‌تونز استور، اپل بوک، اپل تی‌وی پلاس، اپل آرکید، اپل نیوز پلاس و اپل کارت در چین در دسترس کاربران قرار ندارند. این یک مشکل بسیار بزرگ برای اپل تلقی می‌شود. زیرا این کمپانی در نظر داشته تا کاهش درآمدها ناشی از کمبود تقاضا برای آیفون‌ها را از طریق ارائه خدمات به مشتریان خود جبران کند اما از آنجایی که بیشتر سرویس‌ها اپل در چین در دسترس نیستند، این شرکت نتوانسته به درآمدی که پیش‌بینی کرده بود، دست یابد.
موفقیت اپل در دوران مدیرت تیم کوک تا حدود زیادی به گسترش فعالیت‌ها این غول فناوری امریکایی به چین وابسته است. این شرکت نه تنها تمام محصولات خود را در چین تولید و مونتاژ می‌کند، بلکه توانسته کاربران بسیاری را در این کشور جذب کند. اما صدور فرمان ممنوعیت فعالیت وی‌چت از سوی دونالد ترامپ می‌تواند جامعه کاربران اپل در چین را در مدت زمان کوتاهی به طور کامل از بین ببرد. همچنین این فرمان اجرایی می‌تواند توانایی اپل در تولید محصولات را به شدت کاهش دهد. اگر هم هیج یک از این اتفاق‌ها نیز رخ ندهد، این موارد به ما یادآور می‌شوند که اپل برای ادامه فعالیت خود چه میزان به چین متکی است.
همچنین بخوانید:
اینستاگرام تلاش می‌کند تا با راه‌اندازی REELS ، کاربران را از تیک‌تاک دور نگه دارد
پرچمدار جدید سامسونگ معرفی شد، با سری Galaxy Note 20 آشنا شوید
گرگ جاسویک به عنوان مدیر بخش بازاریابی اپل انتخاب شد
منبع: theverge
